جرائم اینترنتی چیست؟
در دنیای امروز با توجه به اینکه بحث تکنولوژی و اینترنت روز به روز در حال توسعه و پیشرفت چشمگیر می باشد ، این مسئله به یک مسئله بسیار مهم و پرچالش تبدیل شده است.
بحث تکنولوژی در دنیای امروز در سراسر جهان بر روی زندگی تمام افراد تاثیرات متفاوتی گذاشته است از جمله برقراری ارتباط از طریق رسانه های اجتماعی،راه اندازی کسب و کار در فضای اینترنت ،برقراری دوره ها و کلاس های آموزشی و …
با توجه به اینکه اکثر افراد جامعه فعالیت های زیادی در بستر اینترنت دارند افراد سوء استفاده گر زیادی وجود دارند که از این شرایط پیش آمده سو استفاده و مرتکب جرائم بسیاری در فضای اینترنت می شوند.
به همین منظور برای جلوگیری از بروز اینگونه مشکلات در بستر اینترنت قانون گذار یکسری قوانین تنظیم کرده است تا با استفاده از این قوانین احتمال بروز به جرائم سایبری را در جامعه به حداقل برسانند .
در واقع جرایم اینترنتی به جرمی گفته می شود که در بستر اینترنت انجام می شود در واقع فرد مجرم با استفاده از کامپیوتر یا تلفن همراه فعل جرم را انجام می دهد. از جمله شکل هایی که می تواند در بستر فضای مجازی و اینترنتی اتفاق بیفتد باید به توهین و افترا ، مزاحمت ، کلاهبرداری،نشر اکاذیب اشاره کرد.
انواع جرائم اینترنتی
جرایم اینترنتی شامل مواردی می شود که موضوع جرم آن، کامپیوتر ها یا سیستم های جانبی هستند مانند سرقت ، تخریب ، تهدید و..
جرایم سایبری نیز موضوع جرم آن در فضای مجازی و در بستر اینترنت صورت می گیرد اما تاثیر جرم انجام شده در دنیای واقعی نمایان می شود مانند شنود غیر مجاز و ….
نوع دیگر جرائم رایانه ای شامل اشکالی می شود که فعل جرم با استفاده از تکنولوژی و ابزار هایی مانند رایانه یا تلفن همراه صورت می گیرد مانند جرم جعل ، کلاه برداری های اینترنتی و ….
از مهم ترین جرایم اینترنتی می توان به:
-
-
- کلاهبرداری اینترنتی
- مزاحمت از طریق فضای مجازی
- هک کردن
- جعل محتوا و داده ها
- نقض قانون کپی رایت
-
باید گفت که برای تحقق جرم کلاهبرداری باید روند آن با استفاده از وسایل متقلبانه و فریب دیگران صورت بگیرد. همچنین نباید کلاهبرداری اینترنتی را با کلاهبرداری سنتی اشتباه گرفت در کلاهبرداری اینترنتی شخص با تغییراتی در سامانه و داده های اینترنتی مالی را سرقت می کند حتی بدون اینکه مال باخته متوجه شود بنابراین در این نوع کلاهبرداری ، ابزار فرد متقلب رایانه و فضای مجازی می باشد. به همین منظور بهتر است برای دست یابی به راهکار قانونی مناسب در پرونده از وکیل کلاهبرداری استفاده نماید.
از انواع کلاهبرداری اینترنتی نیز می توان به سرقت اطلاعات، فیشینگ، اسکیمر، گرفتن پول از حساب دیگران می توان اشاره کرد.
مصادیق جرائم رایانه ای
با توجه به قانون جرائم رایانه که در سال ۱۳۸۸ به تصویب رسید مصادیق بارز و مشخصی برای این نوع از جرائم در نظر گرفته شده است که شامل موارد زیر می شود :
-
-
- جرایم علیه محرمانگی داده ها و سامانه های رایانه ای و مخابراتی
- جرایم علیه صحت و تمامیت داده ها و سامانه های رایانه ای و مخابراتی
- جرایم برخلاف عفت و اخلاق عمومی
- هتک حیثیت
- نشر اکاذیب
- مجازات جرایم اینترنتی
-
به طور کلی جرایم رایانه ای یا اینترنتی مصادیق فراوانی دارد که مطابق قانون مجازات اسلامی و جرایم رایانه ای برای هرکدام از انواع آن مجازاتی تعریف شده است.
مطابق مواد قانون مجازات اسلامی برخی از جرائم رایانه ای به شرح زیر است :
-
- جرم شنود غیر مجاز مطابق ماده ۷۳۰ : هرکس به طور غیرمجاز محتوای درحال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه مخابراتی یا الکترومغناطیسی را شنود کند به حبس از ۶ماه تا دوسال یا جزای نقدی ۲۰ تا ۴۰ میلیون ریال یا هردو، مجازات می شود.
- جرم جعل رایانه ای باتوجه به ماده ۷۳۴: به این صورت است که رکن مادی جرم با تغییر یا ایجاد داده های قابل قبول و علائمی در کارت های حافظه یا تراشه ها و یا استغاده آگاهانه از کارت های معجول صورت می گیرد و مجازات آن حبس یا جزای نقدی می باشد.
- جرم دسترسی غیرمجاز : هرکس به طور غیرمجاز به داده ها یا سامانه رایانه ای یا اینترنتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده باشد دسترسی پیدا کند مطابق ماده ۷۲۹ به حبس ۹۱ یا جزای نقدی ۵ تا ۲۰ میلیون ریال یا هردو، مجازات می شود.
- جرم سرقت رایانه ای: در تعریف آن باید گفت که هرکس به غیرمجاز داده های که متعلق به دیگری باشد را برباید مرتکب جرم شده و مطابق ماده ۷۴۰ مجازات او به حبس از ۹۱ روز تا یکسال و جزای نقدی محکوم می شود.
- جرم کلاهبرداری رایانه ای : مطابق ماده ۷۴۱ هرکس مرتکب جرم مذکور شود محکوم به حبس از یک تا ۵ سال یا جزای نقدی در حق دولت می شود.
- جرم تخریب رایانه ای : هرکس به طور غیرمجاز داده های متعلق به دیگری را از سامانه های مخابراتی یا رایانه ای تخریب، حذف ، غیرقابل پردازش و مختل کند، مطابق ماده ۷۳۶ محکوم به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و جزای نقدی برای دولت می شود.
- جرم علیه عفت عمومی: مطابق ماده ۷۴۲ هرکس که محتوای مستهجن و ممنوع را در قالب سامانه های اینترنتی و مخابراتی منتشر کند بسته به اینکه برای چند نفر و از چه طریقی منتشر کرده به مجازات قانونی حبس و جزای نقدی محکوم می شود.
- جرم نشر اکاذیب : مطابق ماده ۷۴۶ هرکس به طور غیر مجاز به منظور تشویش اذهان عمومی یا اضرار غیر در سامانه های اینترنتی و مخابراتی دروغ منتشر کند به مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال حبس و جزای نقدی محکوم می شود.
- همچنین هرکس با استفاده از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، تصویر ، صوت ، فیلم خانوادگی یا خصوصی یا اسرار دیگری انتقال یامنتشر کند، محکوم به حبس از ۹۱ روز تا دو سال و پرداخت جزای نقدی میشود.
- قابل توجه است که برای اقدام و صدور مجازات جرایم رایانه ای با عناوینی که شامل هتک حیثیت است ، لزوما باید صدمه به آبرو و حیثیت و عدم رضایت شاکی در انتشار آن ها باشد.
وکیل پایه یک دادگستری – دکتر روحی
مجموعه حقوقی دکتر روحی زیر نظر دکتر محمد روحی وکیل پایه دادگستری اداره می شود و خود را موظف به ارائه مشاوره حقوقی تخصصی و دقیق میداند و تلاش حداکثری خود را در جهت افزایش آگاهی حقوقی افراد جامعه به کار بسته و هر روز صدها مشاوره و ارائه راهکار قانونی را به متقاضیان پیشنهاد می کند .
دادگاه صالح برای رسیدگی به جرایم اینترنتی
مطابق ماده ۶۵۵ قانون ایین دادرسی کیفری گفته می شود که. می توان در مورد جرائمی که محل وقوع جرم آن مشخص نیست ، دادسرا و دادگاه محل کشف جرم را صالح به رسیدگی است.
همان طور که می دانید جرایم رایانه ای در فضا و بستر اینترنت اتفاق می افتد که با استفاده از ip سامانه ای که مرتکب به اینترنت وصل شده است معمولا امکان شناسایی محل وقوع جرم وجود دارد اما با این وجود همه جرایم رایانه ای و مخابراتی در بستر اینترنت صورت نمی گیرد، همچنین با توجه به تنوع و گستردگی تجهیزات رایانه ای و مخابراتی همراه و برخی شگردهای نوین مجرمان حرفه ای در خصوص استفاده از ip دیگران، کشف محل وقوع جرم در فضای مجازی با مشکلاتی مواجه میکند. قانون گذار برای حل این مشکل صلاحیت محلی در این قبیل جرایم، دادسرا و دادگاه محل کشف جرم می داند.
ماده ۶۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری بیان می کند: «قوه قضائیه موظف است به تناسب ضرورت، شعبه یا شعبی از دادسراها، دادگاههای کیفری یک، کیفری دو، اطفال و نوجوانان، نظامی و تجدیدنظر را برای رسیدگی به جرائم رایانه ای اختصاص دهد.
همچنین مقامات قضائی دادسراها و دادگاههای مذکور از میان قضاتی که آشنایی لازم به امور رایانه دارند انتخاب می شوند.»
شعب مورد نظر این ماده دادسراها و دادگاههای تخصصی بوده و نباید آنها را با دادگاههای اختصاصی اشتباه گرفت. بنابراین امکان ارجاع سایر پرونده به شعب تخصصی وجود دارد. البته دادگاه های انقلاب رسیدگی به برخی از جرایم رایانه ای در صلاحیت دادگاه های انقلاب است.
درنتیجه برای طرح شکایت در حوزه جرائم رایانه ای باید به دادسرای تخصصی در این زمینه که قضات آن با مقوله رایانه و سامانه های اینترنتی و مخابراتی آشنایی و تسلط کافی دارند، مراجعه کرد.
بنابراین دادسرای جرایم رایانه ای که اکنون در این زمینه فعال است ، دادگاهی برای اقامه دعاوی رایانه ای می باشد. گفتنی است که این دادسرا عهده دار رسیدگی به تمامی تخلفاتی که مرتبط در فضای مجازی مانند شرکت های هرمی است. شما می توانید با تقدیم دادخواست و ارائه مدارک لازم و خرید تمبر پرونده تشکیل دهید تا مراحل رسیدگی پرونده آغاز شود.
مراحل شکایت در دعاوی اینترنتی و سایبری
به طور کلی برای اقامه دعاوی جرایم رایانه ای دو روش وجود دارد:
-
- طرح شکایت به صورت حضوری : شما با مراجعه به دفاتر الکترونیک قضایی و تقدیم دادخواست موردنظر خود، پرونده قضایی تشکیل می دهید حال اگر شما به شخصی مظنون باشید، پرونده به دادگاه برای بررسی بیشتر ارجاع داده می شود و اگر به فردی مظنون نباشید و طرف دعوای شما مشخص نباشد پرونده را برای تکمیل اطلاعات به پلیس فتا ارجاع می دهند.
- روش دیگر اقامه دعوا، ثبت شکایتنامه در سایت پلیس فتا است شما می توانید با مراجعه در بخش ارتباطات مردمی یا مرکز فوریت های سایبری سایت ir (پلیس فتا) شکایت خود را مطرح کنید.
لازم به ذکر است که برای پیگیری شکایت بهتر است که به صورت حضوری و با ثبت کتبی شکایتنامه اقدام کنید تا حقی از شما زایل نگردد.
بنابراین با مراجعه شما به دادسرا و پس از طی کردن مراحل ثبت پرونده و هزینه آن، شما می بایست با دستور معاونت دادسرا توسط نامه ای که صادر می کند پرونده را برای کسب اطلاعات و مستندات مرتبط با پرونده به پلیس فتا تسلیم کنید.
هر پرونده ای که به پلیس فتا تسلیم می گردد به دایره ی متخص موضوع پرونده ارجاع می شود به طور مثال پرونده ای که درخصوص کلاهبرداری باشد به دایره پولشویی و اقتصادی ارجاع می شود. سپس افسر دایره فتا باتوجه به مستندات ارائه شده توسط شاکی، شروع به بررسی سایر شیکه های اجتماعی و تحقیق و کسب اطلاعات می کند و با گزارش ارسالی تمامی موارد را به دادسرا بیان می کند.
همان طور که گفته شد جرایم سایبری امروزه با گستردگی فضای مجازی افزایش داشته و با علم و آگاهی کافی در حوزه قانون جرایم رایانه ای ، می بایست یک دادخواست قوی و متناسب با موضوع جرم تنظیم نماید بنابراین وکیل جرائم اینترنتی می تواند با تسلطی که مواد قانونی و دانش حقوقی که دارد راه رسیدن شما به حقوق قانونیتان را هموار نماید .
اهمیت این موضوع در آن است که باتوجه به مواد قانونی، جرائم رایانه ای بسیار نزدیک به هم و دارای پیچیدگی هایی می باشد که ممکن است شما را گمراه کند بنابراین اگر بدون مشورت با وکیل متخصص دادخواستی را که ثبت کنید ممکن است به دلیل قید کردن موضوع اشتباه در دادخواست یا عدم ارائه مستندات کافی باعث رد پرونده و عدم موفقیت شما بشود.
وظایف وکیل جرایم اینترنتی
یکی از مهم ترین وظایف وکیل خوب جرایم سایبری این است که مهارت کافی در مقوله فن بیان داشته باشد به این ترتیب وکیل خوب، شخصی است که بتواند در همه پرونده های تخصصی خود با تسلط کافی بر قوانین مطروحه و با اندوخته ی علم و دانش خود و همچنین مهارت هایی مانند فن بیان قوی و گویش مناسب حقوق موکل خود را تامین کند. اهمیت مهارت فن بیان آن قدر زیاد است که حتی در مواردی ممکن است مدارک و مستندات پرونده گواه و تایید کننده ادعای شاکی باشد اما شاکی نتواند ادعا و حرف خود را ثابت کند درنتیجه اینجاست که وکیل باتجربه و ماهر می تواند با قدرت فن بیان و دانش خود نتیجه پرونده را به نفع موکلش برگرداند.
از آنجا که قوانین منصوب جرائم رایانه ای به نوعی جدید هستن و ممکن است که در برخی جرائم قانونگذار سکوت کرده باشد یا منظور خود را به طور کامل بیان نکرده باشد در این مواقع قاضی و دادگاه به صلاح دید خود عمل می کند به همین منظور در این موارد کار وکیل بسیار حساس تر است چرا که می تواند با فن بیان درست ادعای موکل خود را به قاضی ثابت کند تا درنهایت حکم دادگاه به سمت اهداف پرونده پیش رود. از دیگر وظایف وکیل جرایم اینترنتی، داشتن تسلط لازم بر قوانین و همچنین آرا صادر شده و وحدت رویه دادگاه ها است.با توجه به اینکه این جرم از جرایمی است که با فریب دیگران صورت می گیرد نیاز به یک وکیل باتجربه و کاربلد و متخصص است.
وکیل متخصص ، با تجربه ای که از طریق ورود به پرونده های بیشمار بدست آورده و آشنایی با رویه مشترک دادگاه ها می تواند به طور کلی مسیر پرونده را پیش بینی و به نفع موکل هدایت کند. وکیل خوب و ماهر وظیفه دارد که با موکل خود مشاوره کند تا تمامی اطلاعات لازم را بدست آورد تا با کمک موکلش بهترین تصمیم را برای پیشبرد پرونده اتخاذ کند.
باتوجه به گستردگی علم حقوق و پیشرفت تکنولوژی خصوصا در حوزه فضای مجازی، وکیل جرایم سایبری و اینترنتی باید اطلاعات خود را به روز رسانی کند بنابراین وظیفه مهم هر وکیل متخصصی این است که همیشه به روز باشد.
در آخر باید گفت وکیل خوب وظیفه دارد که اسرار موکلش را حفظ کند و از افشای آن جلوگیری نماید. باید توجه داشت که وکیل نمی تواند نتیجه پرونده را تضمین کند اما می تواند شما را راهنمایی و برای موفقیت پرونده از طریق تخصصش به نفع موکل اقدام کند.
منتظر تماس شما هسیتم
مجموعه حقوقی دکتر روحی ، متشکل از وکلای پایه یک دادگستری و دکترین حقوقی ، با مدیریت دکتر محمد نوری ، آماده ارائه مشاوره حقوقی ، قبول و پیگیری پرونده در زمینه های مختلف می باشد.
سوالات متداول
وکیل جرایم اینترنتی در کدام دسته از جرایم می تواند ورود کند؟
وکیل جرایم اینترنتی در پرونده هایی با محور تهدید، هتک حیثیت ، افترا ، توهین ، آزار و اذیت ، نشر اکاذیب ، ایجاد ترس ، اخاذی ، سرقت اطلاعات و کلاهبرداری می تواند ورود کند اما باید توجه داشت برای ورود وکیل جرائم رایانه ای تمامی موارد گفته شده باید در بستر فضای مجازی و سایبری اتفاق افتد.
هزینه حق الوکاله وکیل جرائم اینترنتی و سایبری چقدر است؟
هرچند که تعرفه ای برای زمینه مختلف حقوقی مشخص شده اما به طور کلی حق الوکاله وکیل امری توافقی میان طرفین می باشد.
به طور مثال در دعاوی مالی ۲ درصد از مبالغ بالای پانصد میلیون ریال درنظر گرفته شده است. همچنین در دعاوی رایانه ای حق الوکاله وکیل بستگی به نوع جرم دارد و همچنین توافق طرفین است که می تواند بیشتر یا کمتر از تعرفه مبنا قرار گیرد.
کدام دسته از جرائم را می توان به دادسرای تخصصی رایانه ای ارجاع داد؟
کلیه جرائم و تخلفات رایانه ای را می توان به دادسرای ناحیه ی ۳۱ واقع در تهران که ویژه ی رسیدگی به جرایم رایانه ای و فناوری اطلاعات است ، عهده دار رسیدگی تخصصی به جرائم رایانه ای می باشد.
مراکز مرتبط با جرایم اینترنتی و سایبری کدام اند؟
مراکز رسیدگی به جرایم اینترنتی شامل دادستانی کل کشور و دادسرای جرایم و تخلفات رایانه ای و پلیس فتا است.
دیگر نهاد ها که برای رسیدگی به تخلفات در زمینه مسائل اداری و اصناف هستند مانند انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی یا سازمان نظام صنفی رایانه ای ، نمی توانند به جرائم و تخلفات رایانه ای رسیدگی کنند.
مدارک لازم برای شکایت در دعاوی رایانه ای کدامند؟
برای شکایت از سایت اینترنتی باید تمامی مدارک موجود مانند اسکرین شات و عکس یا ای پی سایت را در شکواییه ضمیمه کرد.
همچنین برای شکایت و الزام تعهد سایت برای برگرداندن هزینه باید مدارک لازم مانند فیش واریزی را ضمیمه دادخواست الزام به تعهد خود نماید .
هزینه شکایت جرایم اینترنتی چقدر است؟
باتوجه به نرخ ۱۴۰۱ برای ثبت شکایت دعاوی کیفری حدودا مبلغ ۲۰ هزار تومان می باشد و مبلغ ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی حدودا ۱۵۰ هزار تومان می باشد و اگر شکواییه نداشته باشید یا عضو سامانه ثنا نباشید برای ثبت شکایت و ثبت نام ثنا هزینه تا ۱۵۰ هزار تومان درنظر گرفته شده است.