دیه سال 1402
دیه به معنای جبران خسارت یا ضرر غیر عمدی بر نفس، عضو، منفعت و یا جنایات عمدی در مواردی که امکان قصاص نباشد، در اسلام تعیین شده است. در سال ۱۴۰۲، نرخ دیه کامل یک انسان در ماههای عادی یا غیر حرام برابر با ۹۰۰ میلیون تومان و در ماههای حرام برابر با 000 / 000/ 200 / 1 میلیون تومان تعیین شده است.
نحوه تعیین نرخ دیه در سال ۱۴۰۲ توسط رئیس قوه قضاییه به انجام رسیده است.
سلامتی جسم و جان یک جنبه حیاتی جامعه است و قانونگذاران نیز اهمیت زیادی به این موضوع می دهند. به همین خاطر در صورتی که فردی مرتکب جنایتی شود که به سلامتی یا جان دیگری آسیب وارد کند.
طبق قانون مجازات اسلامی موظف به پرداخت دیه جنایت و آسیب وارده فرد مرتکب جرنم است. این امر اهمیت حفظ سلامت جسمی و عاطفی افراد جامعه را برجسته می کند.
دیه نوعی مجازات است که در آن مجرم یا مرتکب جنایت باید مالی را به زیان دیده از جرم یا اولیای دم او بپردازد. رئیس قوه قضاییه نرخ دیه را برای هر سال تعیین می کند که با توجه به نرخ تورم و شاخص بانک مرکزی تنظیم می شود.
سال 1402 نیز از این نظر تفاوتی ندارد و نرخ و میزان دیه کامل برای افراد بر اساس این نرخ تعیین می شود که مبنای محاسبه مبلغ دیه سایر اعضا نیز قرار می گیرد.
دیه چیست
در قانون مجازات اسلامی، دیه به عنوان یکی از انواع مجازات برای برخی از جرایم در نظر گرفته شده است. ماده 448 این قانون، تعریف دیه را آورده است.
بر اساس این ماده: دیه به معنای مال مشخصی است که در شرع مقدس برای جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو، منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، تعیین شده است.
مفهوم دیه را می توان در جرایم غیرعمدی که میزان دیه آن را شرع تعیین می کند در مواردی مانند تصادف که به جان، اعضای بدن یا سایر منافع وارد شده باشد، اطلاق کرد. مجرم موظف است به شخص بزه دیده یا ورثه آنها پرداخت کند. در موارد جرایم عمدی و ضرب و جرح، دیه نیز وجود دارد.
اگر مرتکب عمدا مرتکب جرمی شود ولی به دلایلی ، نتوان او را قصاص کرد دیه تعیین و پرداخت می شود.
در برخی موارد، حتی اگر حکم قصاص صادر شده باشد اما خود بزه دیده و یا اولیای دم وی ممکن است به جای آن دیه را انتخاب کنند و به اصطلاح دیه بگیرند. در ادامه این مقاله جدول قیمت دیه سال 1402 را بررسی می کنیم و بیان می شود که میزان مبلغ دیه کامل انسان در سال 1402 چقدر خواهد بود.
نحوه تعیین میزان و نرخ دیه 1402
در بخش قبل، توضیح داده شد که دیه یکی از مجازاتها در قانون مجازات اسلامی است. پس از بحث در مورد مفهوم دیه، در اینجا قصد داریم درباره تعیین میزان و نرخ دیه در سال ۱۴۰۲ صحبت کنیم و توضیح دهیم که جدول قیمت دیه هر سال و سال 1402 چگونه و با چه روندی تعیین و اعلام میشود.
در حقیقت، نرخ و جدول قیمت دیه در هر سال به دلیل تورم و تغییر در شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور، با سال قبل تفاوت دارد. برای تعیین نرخ قیمت دیه در هر سال، کارشناسان با توجه به درصد تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، این موضوع را بررسی میکنند.
نرخ قیمت دیه مشخصی برای هر سال تعیین میشود. سپس، این نرخ به رئیس قوه قضاییه اعلام میشود و پس از موافقت ایشون، به اطلاع عمومی میرسد. در صورت تغییر شرایط اقتصادی، ممکن است نرخ قیمت دیه نیز در سالهای بعد تغییر کند.
نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۲
نحوه تعیین دیه هر سال را در قسمت قبل مطرح کردیم. بیان شد که رئیس قوه قضائیه است که همه ساله با صدور بخشنامه ای نرخ و مبلغ دیه کامل انسان را ابلاغ و اعلام می کند. در این بخش نرخ دیه کامل انسان در سال 1402 مورد بحث قرار می گیرد و می گوییم نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۲ چقدر است.
بررسی میزان مبلغ دیه کامل انسان در سال 1402 بسیار مهم است زیرا مبنای محاسبه دیه سایر اعضای بدن است.
ضمناً مسئول پرداخت دیه (محکوم به پرداخت) باید مبلغ را به نرخ روز (یوم الادا) بپردازد حتی اگر سال محکومیت با سال پرداخت متفاوت باشد. بنابراین درک میزان دیه کامل انسان برای تضمین جبران منصفانه و عادلانه در موارد قانونی ضروری است.
بر اساس مبلغ دیه سال 1402، مبلغ فعلی دیه کامل برای یک نفر در این سال، 900 میلیون تومان است که معادل 000 / 000 / 900 است. یعنی اگر شخصی محکوم به پرداخت دیه ایی معادل دیه کامل انسان شود، باید مبلغ 900 میلیون تومان دیه بپردازد. این مبلغ برای ماه های غیر حرام که ماه های عادی محسوب می شود.
به طبق قواعد کلی، در ماههای حرام، میزان دیه به مقدار معینی تغلیظ میشود و افزایش مییابد. مبلغ تغلیظ دیه در ماههای حرام، معادل یک سوم دیه کامل انسان است. به عبارت دیگر، یک سوم مبلغ کل دیه انسان در سال ۱۴۰۲ که برابر با ۹۰۰ میلیون تومان تعیین شده است، معادل ۳۰۰ میلیون تومان است.
در ماههای حرام، مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان (000 / 000 / 300) به نرخ دیه کامل انسان در ماههای عادی افزوده خواهد شد. بنابراین، مبلغ نهایی برابر با ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود.